Projekt budowy dwóch torów na szlaku Skoczów - Goleszów w latach 80. XX wieku

Błażej Forjasz

W latach 80. XX wieku po elektryfikacji linii kolejowej 190 wzrósł ruch pociągów zarówno na ciągu Bielsko-Biała Główna - Cieszyn jak i między Chybiem (konurbacją górnośląską) oraz Wisłą Uzdrowiskiem. Duże natężenie pociągów zwłaszcza pasażerskich spowodowało praktycznie wyczerpanie przepustowości na krytycznym szlaku Skoczów - Goleszów, który łączył obydwa powyższe kierunki w porannym i popołudniowym szczycie przewozowym (w godzinach 6-8 i 14-16) od poniedziałku do piątku oraz między 8 a 10 i pomiędzy 16 a 18 w weekendy. Do tego należy dodać znaczny ruch towarowy. Skutkowało to zwykle długim oczekiwaniem na krzyżowanie pociągów w tych dwóch stacjach („ofiarą” takiej organizacji ruchu był m.in. wyjeżdżający po 14 pociąg z Bielska-Białej Głównej do Cieszyna). Jeszcze na początku lat 90. czas zajęcia tego szlaku przez pociąg (wraz z ustawieniem nowej drogi przebiegu dla kolejnego pociągu wyjeżdżającego z Goleszowa lub Skoczowa) wynosił 10 minut dla pociągów przyspieszonych i pospiesznych (nie zatrzymujących się w Skoczowie Bładnicach) i 12 minut dla pociągów osobowych. Obecnie (stan na 2019 rok) z powodu złego stanu torowiska i obiektów inżynieryjnych tego szlaku są to 3 minuty więcej.

W tym czasie w Śląskiej Dyrekcji Okręgowych Kolei Państwowej w Katowicach (ŚDOKP) na podstawie przeprowadzonych analiz narodził się pomysł budowy drugiego toru na tym szlaku. Miał to być tylko drugi tor bez rozbudowy na przykład o przejścia rozjazdowe układu torowego na tym szlaku, bądź przystanku Skoczów Bładnice. O ile odcinek Skoczów - Skoczów Bładnice był łatwy i mało kosztowny do budowy dodatkowego toru (po lewej stronie patrząc od Skoczowa) - konieczność budowy niewielkiego nasypu i poszerzenia istniejących obiektów inżynieryjnych wraz z budową nowego peronu dla tego toru w Skoczowie Bładnicach oraz przesunięcia ścieżki w lesie - to większych trudności z pewnością przysporzyłby dalszy fragment tego szlaku poprowadzony wzdłuż meandrującego potoku Radoń.

Planowaną rozbudowę o drugi tor aż do Cieszyna uwzględniał powstały w roku 1988 w Pracowni Planowania Przestrzennego Wojewódzkiego Biura Projektów w Bielsku-Białej projekt założeń planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Cieszyna do roku 2010. Główny projektant mgr inż. arch. Ludwik Herok z zespołem zabezpieczyli teren pod budowę drugiego toru ze Skoczowa do Cieszyna wraz z budową dworca towarowego na Mnisztwie, w której to dzielnicy planowano również zlokalizować obiekty przemysłowe i rzemieślnicze. Co ciekawe śmiałe założenia zakładały również budowę drugiego toru z Cieszyna do Zebrzydowic.

Jeszcze do początku lat 90. pomysł ten był omawiany i planowany do realizacji. Później z powodu coraz większego upadku kolei na Śląsku Cieszyńskim był już tylko „łabędzim śpiewem”.

O tym jak wysoka przepustowość szlaku Skoczów - Goleszów jest ważna niech świadczy fakt, że po uruchomieniu przewozów na zrewitalizowanych liniach kolejowych do Wisły Głębiec oraz Cieszyna od 11 grudnia 2022 roku w dni robocze przemierza go 28 pociągów pasażerskich, natomiast w weekendy i święta jest to 36 pociągów osobowych, przyspieszonych oraz pospiesznych (stan na kwiecień 2023 roku) oraz uruchomione od 17 kwietnia 2023 roku pociągi towarowe. Nowe czasy przejazdu tego szlaku (7 minut dla pociągu osobowego oraz 5,5 minuty dla składów przyspieszonych oraz pospiesznych) uzyskano dzięki podwyższeniu do 80 km/h prędkości drogowej oraz lepszym parametrom technicznym nowoczesnych elektrycznych zespołów trakcyjnych obsługujących w całości połączenia do Wisły i Cieszyna.

Dla zapewnienia jeszcze wyższej przepustowości po planowanych najwcześniej na 2024 roku rok pracach rewitalizacyjnych odcinka Bielsko-Biała Główna - Skoczów w celu uzyskania np. wzajemnych skomunikowań między pociągami relacji Katowice/Gliwice/Częstochowa - Wisła Głębce (i z powrotem), a planowanymi do uruchomienia po tych pracach pociągami relacji Bielsko-Biała Główna - Cieszyn (i z powrotem) w stacjach Goleszów i Skoczów (pośrodku tego szlaku) należy wybudować automatyczny posterunek odstępowy lub urządzenia samoczynnej blokady liniowej.

Dziękuję byłemu pracownikowi Śląskiej DOKP za podzielenie się wspomnieniami związanymi z tym tematem. Informacje pochodzą również z „Panoramy Goleszowskiej” i „Głosu Ziemi Cieszyńskiej” (różne roczniki).

Zaktualizowano 21 kwietnia 2023 roku